1992 шықәсазы Аԥсны ахьыԥшымра анрыларҳәа, ишьақәырӷәӷәан аҳәынҭқарратә гимн. Аҳәынҭқарратә гимн — Аԥсны аҳәынҭқарратә символны иԥхьаӡоуп, закәанла иарбоу аҭагылазаашьақәа раан инарыгӡо музыка-поезиатә рҿиамҭоуп. Агимн атекст:Агимн атекст:Шәнеибац, шәнеибац,Аԥсуаа рыҷкәынцәа.Аԥсны азыҳәанАшьа казҭәаз,Аԥсуаа рыҷкәынцәа.АхақәиҭразАшьа казҭәаз,Аԥсуаа рыҷкәынцәа.О-ҳо-ҳо-о ҳо-о-РадаО-ҳо-ҳо-о ҳо-о-Рада-Ра!Ажәҩан мрадоуп, еҵәадоупУара уда Аԥсынра!Еҵәa-бырлаш Аԥсынтәла,Улԥха згәаҵақәа ирҭыԥхо,Геи-шьхеи рыԥшӡара зыԥшнылаз.Жәлар ламысла иҳаракоит.Рада, Раида, РарираРада, Рерама, Рерашьа.Нарҭаа риирa-зиироуАфырхацәа Ран-ГәашьаАԥсынтәыла-иԥшьоу атәылаЗхы здиныҳәалаз АнцәаЗқьышықәасала имҩасхьоу гыланРыжәҩа еибырҭоит уԥацәа.Шәнеибац, Аԥсныжәлар!Аишьцәа, шәнеибац!Нхыҵ-аахыҵ…

Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ ашәага-загақәа - ауреи аҭбаареи 2:1 ҳәа аизыҟазаашьа рымоуп. Аш аурала аиаҵәеи ашкәакәа ԥшшәи рыла зҽеиҭнызыԥсахло ацәаҳәақәа ануп, урҭ рахьынтәи ԥшьба иаҵәоуп, хԥа – шкәакәоуп. Аиаҵәа-шкәакәа цәаҳәақәа – Аԥсны злахәылаз Ашьхарыуа республика (1918 ш.) абираҟ аелементқәа ируакуп. Аиаҵәа ԥшшәы аԥсҭазаара иасимволуп, ашкәакәа – атәыла ԥхьаҟатәи аԥеиԥш бзиа. Хыхьтәи армарахьтәи акәакь аҟны абираҟ иануп ԥшшәахәыла иҟаԥшьу аԥшьыркца иаша, зоура…

1929 шықәса хәажәкыра 6 рзы диит адунеи аҿы зыхьӡ еицырдыруа, зҩымҭақәа атәым бызшәақәа жәпакы рахь еиҭаргахьоу, урысшәыла иҩуаз аԥсуа шәҟәыҩҩы ҳәа ззырҳәаз Фазиль Абдул-иԥа Искандер. Фазиль Абдул-иԥа Искандер диит хәажәкыра 6, 1929 шықәса рзы, Аҟәа. 1954 шықәса рзы далгеит А.М. Горки ихьӡ зху Алитературатә институт. Ҩышықәса рышьҭахь дхынҳәуеит Аԥсныҟа, Аҳәынҭшәҟәҭыжьырҭа аԥсуа ҟәша аредакторс. 1956 инаркны иҩымҭақәа ркьыԥхьуан ажурналқәа: "Смена", "Неделя",…

Аԥсны Аҳәынҭқарратә архивтә усбарҭа аиҳабы ихаҭыԥуаҩ Дмитри Еныкь еиҭеиҳәеит 31 шықәса раԥхьа иблыз ашәҟәқәа реиҭашьақәыргалара аус шцо, ҳаамҭаз архив аҭагылазаашьа ртәы. Жьҭаарамза 22 1992 шықәса ҳҭоурых иазыннажьит иахьа уажәраанӡа шьақәыргылашьа змам ацәыӡ - иқәыццышәаан Д.Гәлиа ихьӡ зху абызшәеи алитературеи рзы Аԥсуа институти Аԥсны Аҳәынҭқарратә архиви. Ари ацәгьоура иахҟьаны ҳмилаҭ иацәыӡит иуникалтәу адокументқәеи ҳтәыла аҭоурыхи акультуреи ирызку хәы змам аматериалқәеи. Женеватәи…

Иаса Қьырса Иира амшныҳәа, Ақьырсиан ныҳәа ду, уи Аԥсны ауахәамақәа рҿы иазгәарҭеит, анцәаимҵаныҳәара мҩаԥыргеит ажьырныҳәа 6-7 руха. Аныҳәа азгәарҭоит аҭыԥҳа Мариа Иудеиатәи Вифлеем Иаса Қьырса дахьлыхшаз аҳаҭыр азы, уи иамоуп ажәытә традициақәа. Аиашахаҵаратә қьырсианцәа ари амш азгәарҭоит ажьырныҳәа 7 рзы, акатоликцәа - ԥхынҷкәын 25 рзы. Уи аҽны инҵәоит Қьырсатәи ачгара ду.

Акыр иаԥсоу аҩызцәа! Ҽааныбзиала шәнеиааит! Ԥшӡала шәҭалааит 2023-тәи ашықәс! Гәыкала ишәыдыҳныҳәалоит ари аҭаацәаратә ныҳәа лаша. Ишәзеиӷьаҳшьоит агәабзиара, аманшәалара, шәыҩнаҭақәа рҿы аҳәоуеиқәшәареи, анасыԥи, абзиабареи ыҟазааит!